سنگ های گرانبها
هر ماده معدنی که بخاطر زیبایی، دوام و کمیاب بودنش قیمتی باشد و برای پیرایش شخصی استفاده شود، سنگ گرانبها نام دارد. این سنگها با برش و پرداخت تغییر شکل داده و زیباتر می شوند. تعریف کلی تر سنگ های گرانبها شامل سنگهایی مانند ابسیدین (سنگ آتشفشانی سیاه و شیشه مانند) و مواد آلی مانند کهربا (رزین فسیل شده) است. اما با این حال، اکثر سنگ های گرانبها از بلورهای مواد معدنی برش داده می شوند. فلزات گرانبها در دسته بندی سنگ های گرانبها قرار نمی گیرند و اشیای ساخته شده از مواد معدنی مانند مجسمه، ظروف و گلدان ها که به عنوان وسایل زینتی شخصی استفاده نمی شود در این طبقه بندی قرار نمی گیرند.
زیبایی
سنگ یاقوت کبود که بخاطر زیبایی اش ارزشمند است
اولین ویژگی که یک سنگ گرانبها یا گوهر باید داشته باشد زیبایی است. نگرش ها در مورد زیبایی گوهر ها متفاوت است. برخی ممکن است شیفته بازی نور و رنگ در یک گوهر شوند. در حالی که برخی دیگر ابتدا جذب برش های ظریف آن شوند. سنگهای قیمتی با ترکیبی تقریباً بی پایان از رنگ، شکل و آتش (بازی با نور) قادر به نمایش انواع سبک های زیبایی هستند.
دوام
الماس سخت ترین گوهر است
سختی یا مقاومت یکی از ویژگی های مطلوب در سنگ های قیمتی است که ارزش ماندگاری آنها را نیز نشان میدهد. برخی از گوهرها برای ماندگاری بیشتر به مراقبت احتیاج دارند. دسته ای از سنگهای قیمتی در برابر شکستگی و خراش مقاوم هستند و از طرفی اگر طولانی مدت در معرض نورمستقیم قرار گیرند، کمرنگ می شوند. هم چنین محیط های خشک ممکن است باعث ترک خوردن برخی سنگ های گرانبها شده و دسته ای از آنها نیز در برابر اسید ها آسیب پذیر هستند.
کمیاب بودن
سنگ تافیت بخاطر کمیاب بودن، ارزشمند است
عوامل مختلفی باعث میشوند تا یک گوهر بدلیل کمیاب بودن ارزشمند باشد. برای مثال سنگی مثل زمرد بدلیل کمیاب بودن ماده تشکیل دهنده اش ارزشمند است. حتی ممکن است وجود ماده ای معمولی در یک سنگ، رنگ یا شفافیتی خاص در آن ایجاد کرده و به این دلیل ارزشمند شود. برخی سنگ های ظریف و شکننده پس از برش خوردن بسیار گرانبها میشوند چراکه برش دادن آنها نیازمند مهارتی ویژه است.
سایر دلایل
تانزانیت: سنگی که هم نایاب است و هم سخت تراش
مطلوبیت یک گوهر می تواند به عوامل دیگری نیز بستگی داشته باشد.علاوه بر زیبایی، نادر بودن و دوام، گوهرها ممکن است نشان دهنده قدرت باشند. برای مثال گوهر های بکار رفته در تاج پادشاهان به دلیل نماد قدرت ارزشمند هستند. هم چنین سنگ هایی هستند که در طول تاریخ ارزشمند شده و یا خاستگاه و شرایط محیطی باعث خاص شدن و محبوبیت آنهاست. برخی از سنگ ها نیز بدلیل ارتباط با نجوم (طالع بینی) و یا عرفان و یا عوامل زمین شناسی، مد و آراستگی محبوب هستند.